Omarm de werkelijkheid, dat doet ie ook met jou …
een wolkendek scheidt ons van de zon
de warmte moet nu van binnen komen
van ver achter onze dromen
daar waar het allemaal begon
er spookt van alles door ons hoofd
maar steeds is er een dieper voelen
een dieper willen, vrij van doelen
voor de mens die in wat-is gelooft
de werkelijkheid is één groot bericht
voor wie er op is afgestemd
en niet voor illusies is gezwicht
het wolkendek ontneemt ons niet het zicht
het toont juist wat is voorbestemd
dat wat verduistert brengt soms licht
alsof Neptunus vanuit zee
z’n klauwen in de kuststrook joeg,
diepe voren in de rotsen sloeg,
hij vormde er de fjorden mee
wat is de zee en waar begint het land
de grens lijkt in beweging
zoals menig wijze overweging
niet ontstond uit rechtlijnig verstand
ben een passant voor korte tijd
temidden van immense krachten
ben een seconde in de eeuwigheid
maar die seconde wil ik wel bestaan
al ben ik maar beperkt bij machte
al zou het nog om deze laatste regel gaan
vanochtend met Louie in een stare-down;
onze hoofden naar elkaar gebogen,
keek ik in twee melancholieke ogen,
als van een in Rusland getogen clown
open luiken van een hondengeest,
een half gedomistificeerde wolf
die nooit graag het onderspit dolf:
vecht of je bent er zelf geweest
plots slaat Louie z’n ogen neer
ik schrik, wat heb ik fout gedaan?
dan zie ik dat hij eens te meer
niet schrikt van mijn gestaald verweer
maar door mededogen is aangedaan
ik maak gewoon geen indruk meer
nu staan we bij Dombas in de bergen
waar Ibsen zijn Peer Gynt tot leven bracht,
een sage die menigeen hoop én huiver bracht;
ook zijn hier trollen, een vreemd soort dwergen
de gelijkenis met Gynt grijpt me naar de strot,
het goed en kwaad van hem verteld,
hoe hij zich later als en ui heeft afgepeld…,
dat ik – als hij – bij haar mag zijn, tot slot…
maar onze sage is nog lang niet afgerond
voor nu is er de fjordenkust die op ons wacht
en later nog veel meer, bij leven en gezond
zo reizen wij, gedragen door de eeuwigheid
door geleefde dag en niet minder volle nacht;
het bestaan is groots en we hebben nog de tijd
m’n lief en ik, we sliepen kort
verkeer joeg langs onze dromen,
uiteindelijk wel wat tot rust gekomen
ondanks de zorg over de ford
hij is gewond, die ouwe bak,
de koppeling aan stukken
het gaat misschien vandaag al lukken,
dat ons mobiel herrijze uit z’n wrak!
in de sfeer van ons mensvreemd verblijf
hebben we bij Mac Donalds gegeten,
‘t voedt niet maar het vult het lijf
het enige dat telt temidden van dit ongerief
is dat wij ons genoeg’lijk verenigd weten,
de hond en ik, tezamen met ons lief
de eerste hele dag in Noorwegen
wordt door lijf en geest en trouw gemoed
alles wat het altijd trekken moet –
verklaard tot rustdag, stil en licht-belegen
zo’n dag waarop de zenuwen zich legen
je stofjes op je oogbol bestudeert
zo’n dag waarop je helemaal niets leert
en ook onderling veel wordt gezwegen
we liepen tussen akkers en korenvelden
hier staat nog graan en vliegen insekten –
veel meer hoef ik vandaag niet te vermelden
maar onderhuids wil iets opgemerkt worden:
verwachtingen en hoop die uit de leegte lekten
over morgen, hoge bergen en diepe fjorden….
iemand gaat dood, maar blijft bestaan
de vorm verandert, maar wat is vorm
het lijf ontmanteld, maar wat is de norm
alleen de schijn gaat naar de maan
Ingmar Bergman beleed de waarheid
verwekte Bibi Andersson en Liv Ullmann
onthutste elke toeschouwer, maar hoe dan,
met zijn meedogenloze klaarheid?
hij is er nog, ik herkende hem vandaag
in een onstuimige waterval
die zich verdiepte, laag na laag
en zijn psycho-drama, ons door hem geboden,
van het onuitputtelijk menselijk tranendal
zag ik in een luthers kerkje, tussen de doden
mijn geest is soms een vurig paard
dat bokt naar alle kanten;
los van het leed in ‘s werelds kranten
rent het een eigen onbezonnen vaart
niet alle gekte hoeft te worden ingedamd
zo lijd ik momenteel aan sonnetesie
dat is een hypomane vorm van poëzie;
liever op hol, dan door de leidsels overmand
‘s nachts sta ik beschouwelijk in de wei
en vind voor bijna alles woorden
maar weet: die woorden zijn niet echt van mij
het is de taal van liefde die me drijft
ik ben slechts oren die de woorden horen,
ben slechts de hand die ze jouw schrijft
vandaag door noord-Duitsland heen gereden
de weiden, steden en het groengebekte hout,
‘t is als in Nederland, vertrouwd,
wat verschilt (of niet) is een bezwaard verleden
de hond kijkt door de ruit z’n ogen uit
vanaf z’n zetel, paus’lijk in het midden,
soms, de ogen toe, lijkt hij zelfs te bidden,
maar dan bezwijkt z’n ziel en zakt hij onderuit
we gaan goed voorbereid op reis,
we sjouwden en verstouwden tot we sliepen,
‘t is een stoffelijk pad al naar het paradijs
zij vol vernuft en in regie en ik die dromen mors,
ach, het zal allemaal nog wel verdiepen,
een paar dagen nog, dan zij we los
Het is niet zo dat er niet altijd geweld op aarde is geweest. Geweld tussen mensen onderling. Maar het is nu dichterbij gekomen. Oekraïne en de Gazastrook. Zo dichtbij verwart het ons. We willen dit niet. Het houdt je uit de slaap, de beelden van moeders en kinderen tussen de puinhopen, de wreedheden die worden begaan. Hoe kun je doorgaan met je leven in de wetenschap dat zoveel mensen op dit moment lijden?
De Boeddha leert ons dat we ons niet af moeten wenden van de werkelijkheid maar ook niet moet laten overdonderen door die werkelijkheid. We kunnen in onszelf het evenwicht vinden dat wordt uitgebeeld door het stille water dat zo glad is dat het alles weerspiegelt. Alles is erin zichtbaar zonder dat het de stilte verstoort. Gelijkmoedigheid is iets heel anders dan onverschilligheid. Sterker nog: ze zijn elkaars tegenovergestelde. Bij gelijkmoedigheid aanvaard je de werkelijkheid zoals deze is. Dat wil niet zeggen dat je niets doet. Maar alles wat je doet doe je uit liefde. Je omarmt de werkelijkheid en vindt in actieve verbinding en betrokkenheid innerlijke rust. Daar is moed voor nodig, ‘onverschrokkenheid’. Bij onverschilligheid keer je juist af van de werkelijkheid. Je verbreekt de verbinding met wat is. En je wordt geleefd door angst en boosheid.
Hoe verhouden we ons tot onrecht en geweld? En tot de geweldpleger?
Satish Kumar herinnert ons in ‘De Boeddha en de terrorist’ aan een in dit verband betekenisvolle fabel over geweld en spiritualiteit. (‘Terrorist’ hier in de betekenis van ‘terror-brenger’, ‘geweldpleger’, ‘angst-aanjager’).
