Eelco Musho

zen is goed kijken

en dan stil zijn als een boom

wat gebeurt,  gebeurt

Aan de hand van twee bijna-haiku’s wil ik proberen iets over ‘verstilling’ te zeggen. Verstilling is, geloof ik, een ‘zijns-toestand’. Een toestand waarin er niets meer is dan zijn zelf. Bomen lijken die toestand van nature aan te nemen. Wellicht kun je daarom wandelend in een bos zo gemakkelijk verstild raken, ik wel tenminste. Stenen kunnen er ook wat van, net als sterren.

Wij mensen kennen verstilling vooral als een ‘bewustzijnstoestand’. Deze kun je bereiken door te mediteren maar je hoeft er niet perse voor op een kussentje te gaan zitten, is mijn ervaring. Bij verstilling ervaren we de essentie van ‘zijn’. Er zijn nog wel gedachten en gevoelens maar die bepalen bij verstilling niet meer wie jij bent. Niets bepaalt meer wie jij bent, je kunt in vrijheid ‘zijn’. Juist dan kun je, paradoxaal genoeg, voelen dat je níet bent, althans niet een op zichzelf staande verschijning bent. Je maakt onderdeel uit van al dat is. In het bos voel je je verbonden met de bomen en planten, de vogels, met de grond die je draagt, met de wolken boven je. In de verstilling leg je je individualiteit af en dat voelt niet als verlies maar als verrijking. Al die verhalen waar je uit bestaat, ze doen er niet toe. Je bent vrij. Daarom glimlachen mediterende mensen soms. En ik ook in het bos.

In je verbondenheid met al het andere zie je ook het lijden. Dat lijden dat je ook zelf goed kent is wijd verspreid. Dat zie je helder in je verstilling. Verspreid in de natuur en onder de mensen. Soms kun je lijden verlichten. Je redt een naaktslak van het fietspad. Je doet boodschappen voor een buurman. Je maakt geld over naar een goed doel. In verstilling weet je je een met de ander, je hart staat open. Soms wordt je overmand door verdriet, soms door vreugde. Het komt allemaal langs en het is goed. Wat gebeurt, gebeurt.

Verstilling is iets anders dan stilte. Stilte gaat over geluid, of meer het ontbreken ervan. Maar verstillen kun je midden in een mensenmassa of naast een klaterende waterval. Vrijheid laat zich uiteindelijk door niets weerhouden.

verstilling is soms

met een stok op een pan slaan,

tranen in ogen