Homo Sapiens

De homo sapiens is een dier met bovengemiddeld veel hersenen. Met dieren hebben we onze primaire behoeften gemeen: ademen, eten en drinken om te kunnen leven en paren om de soort voort te laten bestaan. Die enorme hersenen, waarmee de mens zich onderscheidt van de dieren, hielpen hem het leven op aarde comfortabeler te maken, bijvoorbeeld door het wiel uit te vinden. Maar die hersenen creëren ook een gevaarlijke schijnwerkelijkheid van illusies. Zoals de illusie dat veel bezit gelukkig maakt of dat witte mensen superieur zijn aan gekleurde mensen. Ook bestaat wel de illusie dat de mens de natuur kan overheersen. Illusies vervreemden de mens van de werkelijkheid.

We willen dingen die we niet hebben, zoals rijkdom, superioriteit en een eeuwig leven. En we willen dingen niet die we wél hebben, zoals kwetsbaarheid, ziekte en sterfelijkheid. En we begrijpen dit niet goed, waardoor het ons overkomt.

Die vervreemding gaat zo ver dat we elkaar doden en met de uitstoot van stikstof, CO2 en ander gif onze eigen biotoop en die van veel andere levensvormen vernietigen. We hebben daarnaast zoveel kernwapens ontwikkeld dat een groot deel van de wereld in korte tijd platgegooid en onleefbaar gemaakt kan worden. Hoewel we de waanzin daarvan verstandelijk best begrijpen blijven we in in onze primaire drijfveren dicht bij de dieren: ademen, eten, drinken en paren. De illusies overkomen ons en we kunnen ons er moeilijk van bevrijden.

Hersenen die Auschwitz, Hiroshima en Gaza kunnen bedenken kunnen wellicht ook de verwarring creëren waarin iemand ergens op de knop drukt. De dinosaurussen leefden gedurende zo’n 165 miljoen jaar op aarde (stel de aardeleeftijd op een uur, dan staat dat voor ruim 2 minuten). Hun enorme lichaamsgrootte werd – na een komeetinslag – hun ondergang. De homo sapiens bestaat nog maar zo’n 350.000 jaar (0,3 seconde op een uur). De enorme omvang van onze hersenen lijkt óns voortbestaan nu al te bedreigen. Alles hangt nauw met elkaar samen én alles is vergankelijk. De menselijke beschaving lijkt te wankelen. Waar dit allemaal toe leidt weten we niet. We zijn er getuigen van en we doen wat we kunnen.